Batavus bromfiets test team.
Hieronder treft u een tweetal foto’s van een Batavus bromfiets test team.
Hieronder het verslag van Wietze Jonker:
Het zal u niet verbazen dat veel Batavus bromfietsen pas in productie werden genomen nadat ze een uitvoerig testprogramma hadden doorlopen. Dat dit ook zo was voor motorblokken die in de fraaie Batavus brommers werden gemonteerd zal u ook niet verbazen. Dat er op verschillende manieren getest werd zal u ook nog niet verwonderen. Testen op de weg, maar ook in het bedrijf op de testbank, waren onderdeel van de keuringsprocedure die een brommer moest ondergaan voordat die kon worden geproduceerd om uiteindelijk op de markt te worden gebracht.
Veel bromfietsliefhebbers en zeker de kenners van de Batavus historie weten dat Hugo de Wijs in de jaren vijftig van de vorige eeuw heel veel kilometers in het Midden-Oosten heeft gereden. Ook heeft Hugo een uitgebreide testrit gemaakt door de Verenigde Staten van Amerika. Ben je iets meer een insider in de historie van Batavus dan weet je dat de heer Kroon van Vlieland begin jaren zestig van dezelfde vorige eeuw ook vele kilometers op zijn Batavus Conforte heeft afgelegd via het Midden-Oosten naar Afrika. Ook kennen velen de 10.000 kilometer test van de Batavus Whippet. Deze Whippet bestaat nog steeds en is in handen van een groot Batavus bromfiets enthousiast (bij uw redactie bekend) en daarmee in goede handen. Al deze onderwerpen zijn zeer interessant maar niet onderwerp van dit verhaal. We verwijzen daarvoor graag naar onze website.
24 mei 1962, dhr. Kroon komt terug van zijn prestatietocht.
Hieronder een foto van de 10.000 Km test Whippet
Waar we het in dit verhaal wel over willen hebben zijn de vele naamloze testrijders die in de loop der jaren weer en wind hebben getrotseerd om de wegligging, trekkracht en betrouwbaarheid van de Batavus bromfiets te testen. Zo zijn er in de loop der jaren vele verschillende testteams de weg op gegaan om testresultaten te bewerkstelligen waarmee Batavus zijn bromfietsen nog beter kon maken, aan de wettelijke eisen voldoen en op de wensen van de klanten kon afstemmen.
Schrijver dezes kan uit eigen ervaring putten en kan dat aan de hand van het volgende verslag van een test uiteen zetten. Na begonnen te zijn bij Batavus in mei 1971 werden er tot mei 1974 aan de montageband bromfietsen in elkaar gezet. Eerst modellen als de Batavette, de Gogo en de City (voor de buitenlandse markt). Na daarmee veel ervaring te hebben opgedaan mocht er gewerkt worden aan de band waar de TS49, TS50 en TS49S in elkaar werden gezet. Toen kwam helaas het onafwendbare moment dat de militaire dienst moest worden vervuld. Na me in augustus 1975 weer bij Batavus te hebben gemeld om mijn werk te hervatten heb ik eerst aan een aantal klussen meegewerkt waarna de vraag kwam of ik zes weken aan een testprogramma voor een motorblok wilde deelnemen. Je kunt je als bromfietsliefhebber vast wel voorstellen dat daar niet lang over na hoefde te worden gedacht.
Na door een motorzaak uit Wolvega van motorkleding te zijn voorzien kon het testen beginnen. Daartoe waren een tiental bromfietsen uitgerust met het Anker Laura M56 motorblok dat uitvoerig getest moest worden. Er werden twee teams van elk vijf rijders samen gesteld (elk team had zijn eigen type overal aan) en een route werd vastgesteld die door de testrijders gereden moest worden. De route diende door één team tegen de klok in gereden te worden en door het andere team met de klok mee. Deze route volgen was met name bedoeld om zeker te stellen dat als er een brommer onderweg bleef staan die door iemand van de fabriek met een auto op te halen was. En dan is het gewoon handig om te bellen en te vermelden waar precies langs de route je stond.
Elke morgen werd de Gogo met het te testen Anker Laura M56 blok opgehaald bij de werkplaats waarna met rijden werd begonnen. Deze bromfietsen werden elke avond weer ingeleverd waarna ze werden gecontroleerd en van benzine voorzien. Onderweg waren een tweetal pauzeplaatsen waar koffie en een warme hap te krijgen was. Een regenpak was achterop gebonden en dat hebben we toch wel verschillende keren moeten gebruiken. De testen werden in de herfst van 1975 afgewerkt en dan mag je zeer wisselende weersomstandigheden verwachten en dat gebeurde dus ook.
De Anker Laura M56 motorblokken hebben zich gedurende de test van zes weken prima bewezen. Het blok bleek vlot te starten, goed te lopen en te trekken. De snelheid was goed zowel voor acceleratie als voor topsnelheid, hoewel die uiteraard begrenst was op zo´n 40 a 45 km/h. De snelheid bleek wel iets hoger te kunnen tijdens het slipstreamen. Als je achter iemand reed en je bleef uit de wind dan liep de snelheid op tot boven de vijftig km/h. Dan moest je vanwege de wat hogere snelheid je voorganger voorbij waarna die met het spelletje begon. Daar waar jouw snelheid tegen de wind in langzaam weer afzakte liep zijn snelheid juist weer wat op en kwam hij jouw weer voorbij. Er zijn in de zes testweken vele inhaalspelletjes op deze manier gespeeld. Dat hier toch wel wat risico´s aan verbonden zijn bleek toen een jonge testrijder zo zeer bezig was met zijn collega-testrijder achter zich dat hij meer achterom keek dan voor zich. Hierdoor merkte hij een bestelbusje dat half in de berm en half op de weg stond niet op tijd op en dat resulteerde in een klap tegen de bus aan. Gelukkig schampte hij de bus en schoot erlangs maar omdat het stuur omsloeg kwam hij ten val. Gelukkig was er naast de schrik niets aan de hand. Hij stond even later weer gewoon met de andere testrijders te praten. Er is gebeld om de veegwagen en die heeft hem opgehaald waarna de rest van het team de weg kon vervolgen. Wat na een aantal weken ook maar eens geprobeerd is, was het trialrijden in de bossen bij Beetsterzwaag. Altijd maar weer braaf op de weg rijden werd ook wel erg eentonig. Een beetje crossen tussen de bomen en in de modder leek toen wel aantrekkelijk en je kreeg het er warm van. Het viel eigenlijk best wel mee dat de M56 blokken ook onder deze omstandigheden goed bleven functioneren en geen klap misten.
Hieronder een aantal exploded view tekeningen van de M56.
Tijdens de testweken waren er geen problemen met het blok en de paar keer dat er door een veegwagen iemand moest worden opgehaald waren door een testrijder, die er na een aantal weken niet veel meer aan vond, zelf veroorzaakt. De jongeman vond het wat saai en koud worden en trapte dan tegen de uitlaatbocht. Als je dat op een goede manier deed dan brak de uitlaatpoort van de cilinder en kon je niet meer verantwoord verder rijden omdat de uitlaat er dan los onder bungelde. Maar ja, de brommer werd dan dezelfde avond gerepareerd en de volgende dag kon hij toch weer de weg op. Los van deze door genoemde testrijder zelf veroorzaakte perikelen zijn er geen problemen met blok of bromfiets geweest en mag gesteld worden dat de testen van het Anker Laura M56 blok succesvol zijn verlopen. Het blok is dan ook in het jaar daarop in gebruik genomen. Er zijn er vele duizenden van verkocht in binnen- en buitenland o.a. onder de HS50 export, Pronto, de Batavette enz.
Wietze Jonker.